شاید حکومت سلطنتی عربستان سعودی توسعه گردشگری خود را تازه شروع کرده باشد، اما در حال پیشرفت است و دارد به یک غول تبدیل می‌شود.
در واقع چنان بزرگ که این کشور تلاش‌هایش را بر به قول خود «کلان‌طرح‌ها» متمرکز کرده است؛ طرح‌های توسعه‌ای که بخش اصلی برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ این حکومت سلطنتی برای ایجاد اکوسیستم‌های جدید اقتصادی و ایجاد تنوع‌اند.
عربستان سعودی قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، سالانه ۱۰۰ میلیون گردشگر جذب کند و با توجه به اینکه این کشور تازه در سال ۲۰۱۹ پذیرای اولین گردشگرانی شد که ویزای الکترونیکی گرفته بودند، این هدف کوچکی نیست.
مقاصد آینده‌نگرانه و مناقشه‌برانگیزی نظیر نئوم، با آن شهر آینه‌ای بدون خودرو به طول ۱۷۰ کیلومتر موسوم به لاین و تفرجگاه ورزش‌های زمستانی تروجنا، برای جذب این بازدیدکنندگان در سراسر این کشور سلطنتی در حال پدیدارشدن‌اند؛ در کنار طرح‌های دیگری که بر تاریخ کهن این کشور تمرکز دارند، مانند مقبره‌های نبطیان در العلا و شهرهای کوچک واحه‌ای خیبر و تیما.
در حاشیه ریاض، پایتخت عربستان سعودی، کلان‌طرح دیگری وجود دارد که هدف از اجرای آن جذب ۲۷ میلیون بازدیدکننده سالانه به منطقه‌ای به مساحت ۱۴ کیلومتر مربع و پر از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی است.
درعیه که خاستگاه این ملت محسوب می‌شود، مقر اجدادی خاندان آل سعود است و الطریف، میراث جهانی ثبت‌شده در یونسکو را در خود جای داده و مقر نخستین حکومت سعودی بوده است که در سال ۱۷۲۷ تاسیس شد.
درعیه برای عربستان سعودی امروزی اهمیت تاریخی و فرهنگی زیادی دارد و این کشور پادشاهی برای سامان دادن به آن در قالب یکی از کلان‌طرح‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود تحت فشار است.
بودجه چند میلیارد دلاری
جری اینزریلو، مدیرعامل گروه نهاد توسعه دروازه درعیه (Diriyah Gate Development Authority)، همان کسی است که این وظیفه را بر عهده دارد. او که از پیشکسوتان عرصه هتلداری با پنج دهه سابقه است، سرپرستی گروهی را به عهده دارد که هدفش توسعه درعیه در قالب تازه‌ترین و مهم‌ترین طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ و فراهم آوردن «تجربه‌های فرهنگی بی‌نظیر برای بازدیدکنندگان و ایجاد رشد اقتصادی برای این کشور پادشاهی» است.
او می‌گوید: «ما به حفاظت از تاریخ و فرهنگ این کشور و تبلیغ و ترویج آن متعهدیم و چشم‌به‌راه پذیرایی از بازدیدکنندگان از سراسر جهان‌ایم تا زیبایی این تاریخ و فرهنگ را شاهد باشند و به بخشی از میراثی تبدیل شوند که این تاریخ و فرهنگ نماینده آن است.»
ساختن مقصد گردشگری کم‌هزینه نیست
درعیه یک پروژه ۶۳.۲ میلیارد دلاری است که به گفته اینزریلو، «جزو بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین طرح‌های جهان» است.
سرگرمی بازدیدکنندگان در آنجا چه خواهد بود؟
اولین مراحل این طرح عظیم در پایان سال ۲۰۲۲ آغاز شد؛ از جمله میراث جهانی الطریف با نمایشگاه‌های هنری و موزه‌های جدیدی که در کنار بقایای دیوارهای شهر، قصرهای سلطنتی و مساجد، تاریخ درعیه را به شکل تصویری به نمایش می‌گذارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
درست روبروی این میراث جهانی، ایوان بجیری قرار دارد؛ مجموعه رستوران‌هایی که به سبک معماری سنتی نجدی، از خشت و گل ساخته شده‌اند و با غذاهای محلی گران‌قیمت سعودی از مشتریان پذیرایی می‌کنند؛ در کنار رستوران‌های بین‌المللی مانند آنجلینا، کووا و سارابتس.
اما برنامه‌هایی که برای درعیه در نظر گرفته شده، بسیار فراتر از رستوران و موزه است.
اینزریلو می‌گوید: «ما طرح عظیمی سازگار با این، در دست اجرا داریم تا از ماندن در این مسیر اطمینان حاصل کنیم و تا سال ۲۰۳۰، هر سال ساختن بخش‌های جدیدی از آن را آغاز می‌کنیم. هدف ما ساختن یک مجموعه فرهنگی بزرگ با استانداردهای جهانی در قلب این کشور است.»
موسیقی و نورپردازی
حدود ۳۸ هتل و اقامتگاه جدید در درعیه افتتاح خواهند شد؛ از جمله ساختمان‌هایی تحت نام‌های تجاری بزرگی مانند ریتزــ‌‌کارلتون، پارک هایات و رفلز در کنار شش موزه، ۲۶ جاذبه فرهنگی، بیش از ۴۰۰ فروشگاه مجلل و فروشگاه اقلام سبک زندگی و بیش از ۱۰۰ سوق و بازار سنتی.
شش پارک در مساحت ۲.۶ کیلومترمربع مملو از ده‌ها هزار اصله درخت و دارای پیاده‌راه‌ها و مسیرهایی برای قدم زدن، دوچرخه‌سواری و سوارکاری.
رویدادها نیز جزو نقاط عمده‌ای‌اند که در ساختن این مقاصد بر آن‌ها تمرکز شده و از همین حالا با یک برنامه پروپیمان در حال اجرا است. برنامه سال ۲۰۲۲ فصل درعیه در اکتبر آغاز شد و تا ۲۲ فوریه ۲۰۲۳ ادامه داشت و عبارت بود از امکاناتی بسیار پرجنب‌وجوش نظیر مسابقات فرمول ئی درعیه در ماه ژانویه و کنسرت‌های جان لجند، فرنچ مونتانا و مارتین کریکس.
پوشش گیاهی نخل درعیه هم‌اکنون در حال تحول است و نورپردازی‌های سه‌بعدی فراگیر را هنرمندان بین‌المللی و سعودی از جمله ماسامیچی شیمادا و بالقیس الراشد انجام می‌دهند؛ همراه با کنسرت‌های موسیقی عربی، رستوران‌های سیار و قلیان‌خانه‌هایی که جزو طرح شب‌های درعیه است و پایتخت‌نشینان را به خود جذب می‌کند.
جشنواره شهری درعیه در تاریخ ۱۰ تا ۱۱ و ۱۵ تا ۱۸ فوریه همراه نمایش‌های پارکور، اسکیت‌بورد، رقص بریک و جام جهانی رشته آزاد دوچرخه‌سواری بی‌ام‌اکس۲۰۲۳ برگزار شد.
درعیه در راه دگرگون‌سازی کلی چهره ریاض است. نه تنها به گردشگران انگیزه بیشتری برای آمدن به آنجا می‌دهد، بلکه با فراهم کردن زیرساخت‌های نوــ راهبردهای شهر هوشمند، پیاده‌راه، استفاده بیشتر از حمل‌ونقل عمومی و خطوط جدید متروــ برای شهر بسیار شلوغ ریاض حکم هوای تازه را دارد.
انتظار می‌رود حدود ۱۰۰ هزار نفر برای سکونت راهی منطقه‌های مسکونی درعیه شوند.
گروهی ۳۰ نفره از راهنمایان جوان و پرشور عربستان سعودی مکان‌های تاریخی الطریف را به بازدیدکنندگان معرفی می‌کنند، آن‌ها را به نگارخانه‌های نمایش‌دهنده تاریخ درعیه می‌برند و به موضوع‌هایی چون سوارکاری، معماری سنتی، ارز و تجارت هم می‌پردازند.
بازدیدکنندگان حتی ممکن است هنگام گشت زدن در این مکان‌ها درباریان را نیز همراه خود ببینند. یکی از راهنمایان شاهدخت ۳۰ ساله، الجوهره عبد المحسن آل سعود، عضوی از خاندان آل سعود است که اینجا زادگاه اجدادیشان است.
امیدهای فراوان
این شاهدخت به سی‌ان‌ان گفت بازدیدی به همراه خانواده از الطریف باعث شد تصمیم بگیرد در صنعت گردشگری بالنده کشورش نقشی به عهده بگیرد. او عضو گروه تجربه الطریف است و بازدیدکنندگان را به تماشای نمایشگاه‌هایی راجع به نخستین پیشوایان خیلی موثر در شکل‌گیری عربستان سعودی امروزی می‌برد.
او در ایمیلی گفت: «فهمیدم که دوست دارم در حفظ و معرفی این گنجینه فرهنگی نقشی داشته باشم. درخواستی برای شرکت درعیه فرستادم و خوشحالم فرصتی یافته‌ام در معرفی تاریخ الطریف به بازدیدکنندگانی از سراسر جهان کمک کنم.»
با توجه به پیشینه خانوادگی‌اش، این نقش حتی برایش اهمیت بیشتری دارد: «با توجه به آنکه عضوی از خاندان آل سعودم، راهنمایی کردن بازدیدکنندگان در درعیه به‌راستی برایم تجربه‌ای پرمعنی و متواضعانه است. افتخار می‌کنم که بازدیدکنندگان را با داستان‌های آن آشنا می‌کنم تا هم لذت ببرند، هم بیاموزند.»
امیدهای زیادی وجود دارد که درعیه بتواند بازدیدکنندگان علاقه‌مند به میراث فرهنگی و تحولات بلندپروازانه و آینده‌نگرانه این کشور پادشاهی را جذب کند.
اینزریلو اطمینان دارد چنین خواهد شد و معتقد است درعیه همان اندازه که برای عربستانی‌ها منفعت دارد، برای بازدیدکنندگان هم مفید است و فرصتی فراهم می‌کند تا با فرهنگ، تاریخ و آیین‌های عربستان سعودی آشنا شوند.
او می‌گوید: «برای داخلی‌ها فرصتی فراهم می‌شود تا قدر پیشینه و میراث فرهنگی غنی خود را بشناسند و دوباره با آن ارتباط برقرار کنند.»
«بازدیدکنندگان هم فرصت می‌یابند در این تجربه‌ورزی غنی فرهنگی و تاریخی غوطه‌ور شوند، در الطریف که جزو میراث جهانی یونسکو است، گشتی بزنند و زیبایی طبیعی و معماری سنتی این شهر برساخته از خاک را کشف کنند.»
